Cùng Nha khoa Good Dental tìm hiểu rõ hơn về mối liên hệ nguy hiểm này, cũng như lý do vì sao hút thuốc tăng nguy cơ mắc bệnh nha chu một cách đáng báo động như vậy.
Hút Thuốc Tăng Nguy Cơ Mắc Bệnh Nha Chu
Mối liên hệ giữa bệnh nha chu và hút thuốc
Khi hút thuốc, cơ thể tiếp nhận hàng nghìn chất độc hại như nicotine, carbon monoxide… Những chất này không chỉ gây hại cho phổi và tim mạch mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe răng miệng, đặc biệt là mô nướu và xương quanh răng. Hút thuốc tăng nguy cơ mắc bệnh nha chu thông qua nhiều cơ chế sinh học làm suy yếu khả năng bảo vệ tự nhiên của khoang miệng và thúc đẩy vi khuẩn phát triển.
1. Làm suy yếu hệ miễn dịch tại chỗ
Khói thuốc lá chứa hơn 7.000 hóa chất độc hại, trong đó có nicotine, carbon monoxide và các gốc tự do. Những chất này trực tiếp làm suy giảm hoạt động của bạch cầu, khiến cơ thể không còn khả năng chống lại vi khuẩn gây viêm quanh răng.
- Hệ miễn dịch yếu khiến vi khuẩn phát triển mạnh trong các túi nha chu.
- Quá trình viêm không được kiểm soát dẫn đến hủy hoại mô mềm và xương quanh răng nhanh chóng.
Điều này lý giải vì sao hút thuốc tăng nguy cơ mắc bệnh nha chu, không chỉ ở mức độ nhẹ mà tiến triển nhanh đến giai đoạn nặng với tiêu xương, tụt nướu và răng lung lay.
2. Giảm lưu lượng máu đến mô nướu
Hút thuốc gây co thắt mạch máu ở niêm mạc miệng và nướu, làm giảm lượng máu lưu thông tại chỗ. Nicotine làm co mạch, giảm lưu lượng máu đến nướu răng, khiến mô nướu không được cung cấp đủ oxy và dưỡng chất cần thiết.
- Khi mô bị thiếu dưỡng chất, khả năng tái tạo và hồi phục sau viêm bị hạn chế.
- Đồng thời, việc vận chuyển bạch cầu đến vùng viêm cũng bị trì trệ, khiến tình trạng viêm trở nên dai dẳng và lan rộng.
3. Tăng tích tụ mảng bám và cao răng
Hút thuốc tăng nguy cơ mắc bệnh nha chu không chỉ vì làm tổn thương hệ miễn dịch, mà còn do khói thuốc thay đổi môi trường vi sinh trong miệng, tạo điều kiện thuận lợi cho các vi khuẩn gây viêm nha chu hoạt động mạnh hơn bình thường.
- Mảng bám kết hợp với khoáng chất trong nước bọt tạo thành cao răng.
- Cao răng nằm sát chân răng là môi trường lý tưởng cho vi khuẩn gây bệnh nha chu phát triển mạnh mẽ.
Hàm răng mắc bệnh nha chu vì hút thuốc lá lâu năm
4. Làm che giấu triệu chứng sớm của bệnh nha chu
Một điều đáng sợ là hút thuốc có thể “che lấp” các dấu hiệu cảnh báo sớm của bệnh.
- Người hút thuốc ít bị chảy máu nướu, dù viêm nhiễm đang xảy ra, vì mạch máu đã bị co hẹp.
- Nướu trông có thể vẫn “bình thường” dù viêm đã lan rộng bên dưới.
- Do đó, bệnh tiến triển âm thầm, không được điều trị kịp thời, dẫn đến tiêu xương, tụt nướu, răng lung lay.
5. Cản trở hiệu quả điều trị nha chu
Kể cả khi đã điều trị, việc tiếp tục hút thuốc giảm hiệu quả của các phương pháp nha khoa như cạo vôi, làm sạch túi nha chu, phẫu thuật nướu hay cấy ghép implant.
- Tốc độ hồi phục chậm, nguy cơ tái phát cao.
- Một số điều trị không đạt được kết quả như mong muốn do mô không lành hoặc tiếp tục bị viêm.
Người hút thuốc khả năng cao mắc bệnh nha chu
Dấu hiệu mắc bệnh nha chu ở người hút thuốc
Việc nhận biết bệnh nha chu ở người hút thuốc khó hơn so với người không hút, bởi các dấu hiệu có thể bị che giấu hoặc nhầm lẫn với vấn đề răng miệng thông thường. Tuy nhiên, nếu để ý kỹ, bạn vẫn có thể phát hiện một số dấu hiệu cảnh báo sau:
1. Hôi miệng dai dẳng
Một trong những dấu hiệu đầu tiên và rõ ràng nhất của bệnh nha chu ở người hút thuốc là hơi thở có mùi khó chịu, dù đã đánh răng kỹ và thường xuyên. Mùi hôi xuất phát từ sự phân hủy của vi khuẩn dưới nướu, kết hợp với hóa chất từ khói thuốc, khiến nó dai dẳng và khó xử lý.
2. Tụt nướu, răng trông dài hơn
Nướu bị tổn thương sẽ dần tụt xuống chân răng, làm lộ phần chân vốn nằm sâu dưới nướu. Người hút thuốc có nguy cơ tụt nướu cao hơn bình thường, dẫn đến tình trạng ê buốt và mất thẩm mỹ rõ rệt.
3. Răng lung lay hoặc dịch chuyển nhẹ
Khi bệnh nha chu tiến triển, xương hàm và mô nâng đỡ răng bị tiêu biến. Ở người hút thuốc, hiện tượng này xảy ra nhanh hơn do khả năng tự hồi phục của cơ thể giảm mạnh. Răng có thể bắt đầu lung lay hoặc dịch chuyển khỏi vị trí ban đầu, khiến khớp cắn lệch và khó ăn nhai.
Dấu hiệu mắc bệnh nha chu ở người hút thuốc
4. Nướu đổi màu, có thể chuyển sang tím sẫm
Do máu kém lưu thông, nướu của người hút thuốc có thể đổi màu bất thường — từ hồng nhạt chuyển sang tím tái, sẫm màu hoặc nâu đen. Đây là dấu hiệu của tình trạng thiếu oxy ở mô nướu và là chỉ báo cho một quá trình viêm đang diễn ra âm thầm.
5. Chảy dịch mủ, mảng bám quanh cổ răng
Ở giai đoạn nặng, nướu có thể chảy dịch mủ có mùi hôi, thường đi kèm với đau nhức hoặc răng lung lay. Mảng bám tích tụ quanh cổ răng và không thể loại bỏ bằng đánh răng thông thường cũng là một dấu hiệu điển hình.
6. Ít chảy máu dù bệnh đã nặng
Như đã đề cập, người hút thuốc thường không chảy máu nướu nhiều, kể cả khi bệnh nha chu đã tiến triển. Đây là điều rất nguy hiểm, bởi nó khiến người bệnh chủ quan và phát hiện muộn khi xương răng đã tổn thương nghiêm trọng.
Hút thuốc tăng nguy cơ mắc bệnh nha chu không còn là giả thuyết – mà là thực tế đã được chứng minh qua nhiều nghiên cứu nha khoa lâm sàng. Cơ chế gây hại đến từ nhiều mặt: miễn dịch, tuần hoàn, vi sinh và cả phản ứng viêm. Đáng lo ngại hơn, bệnh nha chu ở người hút thuốc thường không được phát hiện kịp thời và điều trị đúng lúc, dẫn đến mất răng sớm, tiêu xương hàm và hạn chế khả năng phục hình sau này.